Tìm hiểu về nghi lễ cáo gia tiên người Việt

Khi đứa trẻ đã có tên chính thức, thì bố mẹ trẻ phải chọn ngày lành tháng tốt làm lễ cáo gia tiên để ghi tên con vào gia phả của dòng họ. Tiếp đó phải chuẩn bị đồ lỏ vồ dẫn đứa trẻ tới nhà trưởng tộc để ghi tên con vào lọc bạ. Khi bô mẹ trẻ mang đồ lễ tới, tộc trưởng đặt đồ lò cua gia đình đứa trẻ lên bàn thờ họ và làm lễ khấn tổ họ , sau đó mới ghi tên đứa trẻ vào sổ.

1. Yết cáo tổ tiên: Theo lệ cũ chỉ sau khi đôi chiếu gia phả, kiêng kị các trường hợp phạm huý (đặt tên
trùng với tên huý của tổ tiên và thân nhân gần gũi kể cả nội ngoại) mới chính thức đặt tên huý cho trẻ sơ sinh, yết cáo tô tiên và xin vào sổ họ. Ngày nay phải làm thủ tục khai sinh kịp thời, trường hợp ở xa quê không kịp về đôí chiếu gia phả, nhỡ trùng tên huý tổ tiên trực hệ, thì tìm cách đổi, hoặc tránh gọi thường xuyên trong nhà. Lễ yếu cáo tổ tiên rất đơn giản, nén hương, cơi trầu, chén rượu cũng xong, thường kết hợp lễ tế tổ hàng năm mà yết cáo chung tất cả con cháu trong họ sinh trong năm cùng một lượt. Lễ vào sổ họ cũng đơn giản, cốt sao cho gia đình nghèo nhất trong họ cũng không gặp phải điều gì phiền phức.

2.Vào sổ họ: Thứ tự sổ họ ghi theo năm sinh, ai sinh trước ghi trước, sinh sau ghi sau. Trường hợp nhiều năm bị phê khoáng nay mới lập lại sổ họ, thì phải thống kê theo đơn vị hộ gia đình hoàn chỉnh cả họ, sau đó mới lập sô” tiếp đôi với những trẻ sơ sinh. Mẫu số: Họ Tên (Tên Huý. Tên thường gọi) con ông bà, thuộc đời thứ mấy, chi thứ mấy? Con trưởng hay con thứ mấy? Ngày tháng, năm, sinh, ngày vào sổ họ.

3.Con gái vào số họ: Bất cứ trai hay gái, sau khi sinh đều có yết cáo tổ tiên, đã được tổ tiên phù trì phù hộ, nhưng nhiều họ ngày xưa không vào số họ đôi với con gái, cho rằng “Nữ nhân ngoại tộc”, con gái là con người ta, lớn lên đi làm dâu lo cơ nghiệp nhà chồng vì thế không công nhận con gái vào họ.

Ngày nay, trong phong trào khôi phục việc họ, xin kiến nghị các họ đặc biệt quan tâm đến con gái và nàng dâu của họ, họ nào coi trọng vai trò phụ nữ và coi trọng vai trò người mẹ, người vỢ, người cô, người chị, thì họ đó mói vững mạnh. Con gái cũng như con trai, vậy nên vận dụng phong tục cũng phải phù hợp với tư duy thời đại.